Een hoofddoek met een geheime taal

De Angisa: hoofddoek als communicatiemiddel

De hoofddoek, angisa, kan op talloze manieren gebonden worden. Elke bindwijzen heeft in de regel een naam en vele dragen bovendien een diepere betekenis of boodschap. De basishandelingen voor een gebonden hoofddoek zijn steeds gelijk. De doek, die een afmeting heeft van 90 bij 90 cm, is gesteven en wordt diagonaal gevouwen. Om extra stevigheid te krijgen wordt langs de basis van de zo ontstane driehoek een rand van ca. 2 cm omgeslagen. Deze komt langs het voorhoofd te liggen waarbij vanuit het midden in de richting van de beide opstaande zijden van de driehoek drie plooien gelegd worden zodat de doek makkelijk over het hoofd valt. De beide punten worden samengebonden en vanaf dit moment treden de variaties op: punten en toppen van de driehoek worden zodanig verwerkt dat de diverse modellen ontstaan. In verreweg de meeste gevallen wordt de naam afgeleid van de manier waarop de doek op het achterhoofd gebonden is. 

Nieuwsgierig naar wat ze precies ‘zeggen’? Lees het hier. We hebben de bindwijzen onderverdeeld in 4 groepen.

Vorm is naam

Waaier ede

Lees meer …

Sociale code

Maxi Linder

Lees meer …

Lontu ede

Goede Vrijdag angisa

Lees meer …

Overige

Botoman ede

Lees meer …

Sprekende stoffen

Het patroon en eventueel de naam van de angisa spelen een rol in ‘de boodschap’ die ze verkondigden. Het vouwen van deze hoofddoeken is een speciale kunst. Die kennis wordt nog steeds mondeling overgedragen in vele workshops en er zijn initiatieven om deze kennis vast te leggen.

Inspiratie voor vouwmanieren kwam en komt uit allerlei hoeken. Zo is er de low-ede, die tijdens rouw gedragen wordt. Het is een sobere, vaak witte hoofddoek, waarbij uiteinden aan de voorkant samenkomen en worden samengebonden. Begin vorige eeuw kwamen er auto’s in het straatbeeld; een inspiratie voor de oto-baka stijl, een angisa met hele brede achterkant. Spannend zijn trobi (trouble, ruzie) stijlen waarmee vrouwen hun ongenoegen lieten blijken: er is een angisa die zoveel betekent als val dood, waarbij de punten stevig naar boven staan. Tegenwoordig worden die boze angisa’s meer uit respect voor het verleden gedragen, dan uit boosheid. De vriendelijkere Paw-tere is gebaseerd op een pauwenstaart, en heeft een slappe punt naar onderen.

Bron:https://www.tropenmuseum.nl/nl/een-hoofddoek-met-een-geheime-taal

Angisa Let them talk voorkant